Sınav kaygısı, günümüzde birçok öğrencinin karşı karşıya kaldığı psikolojik sorunlardan biridir. Öğrencinin eğitim hayatı boyunca edindiği bilgiyi sınav esnasında etkili bir biçim kullanmasının önüne geçen bu kaygı durumu, başarı konusunda çeşitli olumsuzluklara neden olmaktadır.
Bazı öğrenciler, yakın zamanda girecek oldukları ve yaşamını büyük ölçüde etkileyecek olan sınavdaki başarı seviyesini genelleyerek bu durumu kişiliğiyle alakalı bir başarı ya da başarısızlık olduğunu düşünmektedir. Bu durum değerlendirilme korkusuna ve sınav sürecinden ziyade sonucuna odaklanmaya neden olur.
Sınav Kaygısı Nedir?
Sınav kaygısı, öğrencilerin eğitim hayatı süresinde edindikleri bilgiyi sınav esnasında etkili bir şekilde kullanmasını engelleyen, dolayısıyla başarı düzeyini olumsuz yönde etkileyen bir kaygı bozukluğu durumudur. Günümüzde birçok öğrencinin karşı karşıya kaldığı bu durum, sınav öncesinde, esnasında ya da sonrasında aşırı derecede gerginlik, heyecan, korku gibi hislerle kendisini göstermektedir.
Normal şartlarda heyecan, gerginlik ve korku gibi hisler sınav sürecinde olağan bir durum olarak kabul edilmektedir. Üstelik bu kaygı halinin sınava hazırlanmak ve başarılı bir sonuç elde edebilmek için istekli olmayı sağladığı ifade edilmektedir. Fakat sınav kaygısı olağan bir durum olan kaygıdan daha şiddetli olurken, yardımcı olmamakla beraber motivasyon sağlayıcı bir etken de değildir.
Sınav döneminde yaşanan bu kaygı durumu sınav öncesini, esnasını ve sonrasını kapsayan bir kaygı durumudur. Bu durumu bir örnekle izah etmemiz gerekirse; aşırı derecede hissedilen bu kaygı hali, çoğu zaman ders çalışmayı ve dikkati etkili bir şekilde kullanmayı engellemektedir. Sınav esnasında bilgiyi doğru bir şekilde kullanmanın önüne geçerken, aynı zamanda öğrencinin sahip olduğu bilgi düzeyine ve kendisine olan güvenine de olumsuz yönde etki etmektedir.
Sınav Kaygısı Belirtileri Nelerdir?
Sınav kaygısı belirtileri zihinsel, fiziksel, duygusal ve davranışsal olmak üzere 4 başlık altında sınıflandırılmaktadır.
Zihinsel belirtiler:
- Öğrencinin devamlı olarak kendisini eleştirmesi ve başarısız görmesi
- Özgüven eksikliği
- Sınav esnasında ya da öncesinde kötü bir şey olacağı korkusu
- Zihinsel gücün zayıflaması
- Dikkat ve konsantrasyon eksikliği
- Düşünceleri organize etme konusunda güçlük çekme
Fiziksel belirtiler:
- Mide bulantısı
- Yorgunluk ve halsizlik hali
- Titreme, terleme
- Kalp çarpıntısı
- Sindirim sistemi sorunları
- Uyku düzensizliği ve yeme bozukluğu
Duygusal belirtiler:
- Endişe ve tedirginlik
- Huzursuzluk
- Depresif ruh hali
- Sinirli ve öfkeli olma
- Panik hali
- Ağlama krizleri
Davranışlar belirtiler:
- Sınavlarda donup kalma
- Devamlı olarak çalışmayı erteleme
- Unutkanlık
- Dikkatsizlik
- Çalışma konusunda isteksizlik
- Başarısızlık korkusu
- Çok çalışmasına rağmen performansın düşük olması
Tüm bu durumlar sınav kaygısı belirtilerine birer örnek olurken, kendisinde bu belirtilerin görüldüğü kişilerin profesyonel olarak bir uzman psikologdan yardım alması gerekir.
Sınav Kaygısı Nedenleri Nelerdir?
Sınav kaygısı nedenleri hakkında kesin bulgulardan bahsedebilmek mümkün değildir. Buna karşın rasyonel olmayan düşünce kalıplarına sahip olmanın, kaygı konusunda zemin hazırladığı bilinmektedir. Daha çok mükemmeliyetçi ve rekabetçi olan çocuklarda görülen bu kaygı bozukluğunda, sosyal çevrenin beklentileri ve baskısı da son derece etkili bir faktördür.
Sınav Kaygısı ile Başa Çıkma Yolları Nelerdir?
Sınav kaygısı ile başa çıkma yolları birçok öğrencinin ve velinin merak ettiği konulardan biridir. Bu yollardan bazılarını şu şekilde örneklendirebiliriz:
- Ergenlerde sınav kaygısıyla başa çıkabilmek için sağlıklı bir yaşam tarzına sahip olmanın faydalı olduğundan bahsedebilmek mümkündür.
- Düzenli uyku, beslenme ve egzersiz kaygı düzeyinin düşmesine yardımcı olurken, kaygıyı artıran şeker, kafein, nikotin gibi maddelerden uzak durulması gerekir.
- Verimli ve düzenli çalışma, sınavlara yönelik kaygının azaltılmasında son derece etkilidir. İyi bir hazırlık, bu türden kaygının hafifletilmesine büyük ölçüde yardımcı olacaktır.
- Psikolojik olarak sınava hazır olmak, kaygının hafifletilmesini sağlamaktadır. Dolayısıyla ergenlerde sınav kaygısını azaltabilmek için sınavda başarılı olacağını düşünmesi, motive edici cümlelerden faydalanması önerilmektedir.
- Sınav esnasında kullanılabilecek birtakım tekniklerin öğrenilmesi de yine sınav kaygısı ile başa çıkma yolları arasında yer almaktadır. Ayrıca sınav için bazı egzersizler yapmak, zaman zaman gözleri dinlendirmek ve belirli zaman aralıklarında kısa molalar vermek faydalı olacaktır.
- Bu gibi yöntemlerle kaygı sorununun üstesinden gelemeyen öğrenciler için bir uzman tarafından sağlanacak olan sınav kaygısı terapi yöntemleri de önemli bir fayda sağlayacaktır.
Sınav Kaygısı Nasıl Tedavi Edilir?
Genellikle öğrencilerin, hayatını ve geleceğini büyük ölçüde etkileyecek olan lise ya da üniversite sınavı gibi önemli sınavlarda yaşadığı kaygı sorunu, pek çok psikolojik problemi de beraberinde getirmektedir. Anksiyete, depresyon, kaygı bozukluğu, panik atak gibi problemler, sınav korkusunun beraberinde getirdiği psikolojik problemler arasında yer almaktadır.
Sınav kaygısı psikolojik danışma bu gibi durumlarda en çok tercih edilen tedavi yöntemlerinden biri olarak değerlendirilmektedir. Öğrencilerin, hazırlandıkları sınav karşısında yaşadıkları ve kontrol edemedikleri aşırı düzeydeki duyguların yaşamını olumsuz yönde etkilemesi durumunda bir uzman psikologdan yardım alması son derece önemlidir.
Öğrencinin günlük yaşamını büyük ölçüde etkileyen bu gibi kaygı sorunlarda genellikle terapi yöntemi uygulanmaktadır. Sınav kaygısı terapi yöntemleri sayesinde öğrencilerin sınav öncesinde, sınav esnasında ve sonrasında ne yapması gerektiği, atak durumlarında nasıl hareket etmesi gerektiği gibi konularda destek olunmaktadır.
Sınav Öncesinde Profesyonel Destek için Adresiniz Medisam Life!
Çocukların geleceği konusunda önemli bir yere sahip olan sınavların hazırlık sürecinde zaman zaman profesyonel destek almak önemlidir. Uzman psikologlar tarafından sağlanan terapiler sayesinde birçok çocuk, sınav kaygısıyla nasıl baş edebileceği, sınav öncesinde, esnasında ve sonrasında nasıl başarı sağlayabileceği konusunda gerekli bilinç ve bilgiye sahip olabilmektedir.
Siz de çocuklarınızın daha sağlıklı bir geleceğe sahip olabilmesi ve sınav esnasında bilgilerini etkin bir şekilde kullanarak başarı elde etmesini istiyorsanız, onları Medisam Life’a yönlendirebilirsiniz. Böylelikle Medisam Life bünyesindeki uzmanlar ekibimizden yardım alan çocuklarımız, eğitim hayatında başarı oranını artırmış olacaktır.
